Fareler Aracılığıyla Şehre Yayılan Ölümcül Bakteri Salgını
Tufts Üniversitesi liderliğinde yapılan bir araştırmada, Kuzey Arizona Üniversitesi, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) işbirliğiyle 2016–2022 yılları arasında Boston’un çeşitli noktalarında 328 farenin böbrek örnekleri incelendi.
Yapılan testler sonucunda farelerin %18’inde Leptospira bakterisine rastlandı.
Bakterinin İnsanlara Doğrudan Bulaştığı Ortaya Çıktı
Araştırmacılar, 2018’de Boston’da ortaya çıkan bir leptospiroz vakasının, bölgedeki fare örnekleriyle genetik benzerlik taşıdığını belirledi. Bu durum, hastalığın kaynağının şehirdeki fareler olduğunu gösteriyor.
Leptospiroz genellikle fare idrarı yoluyla toprak, su birikintileri veya durgun sular aracılığıyla yayılır. İnsanlar, evcil hayvanlar ve diğer canlılar bu alanlarla temas ettiklerinde hastalığa yakalanabilir. Hastalık tropikal bölgelerde sık görülse de küresel ısınmanın etkisiyle daha soğuk iklimlerde de artış göstermektedir.
Farelerden Elde Edilen Örneklerle Yeni Test Yöntemleri Geliştirildi
Tufts Üniversitesi’nden Dr. Marieke Rosenbaum, farelerin böbreklerinden bakteri izole etmeyi başardıklarını ve bunun bilimsel literatürde ilk kez gerçekleştiğini belirtti. Araştırma ekibi, özel DNA yakalama teknikleri kullanarak Leptospira bakterisinin genetik dizilimini detaylı bir şekilde analiz etti.
Kuzey Arizona Üniversitesi’nden Prof. Dr. Dave Wagner ise geliştirilen genetik tekniklerin bir dönüm noktası olduğunu vurgulayarak, “Artık bakterinin şehirdeki fare popülasyonları arasında nasıl yayıldığını detaylı bir şekilde takip edebiliyoruz,” dedi.
Risk Altındaki Gruplar ve Bilinçsizlik
Dr. Rosenbaum, fare temasının insanlar arasında nadir olmasına rağmen özellikle evsizler veya açık alanda uyuşturucu kullanan kişiler gibi belirli grupların daha yüksek risk altında olduğunu belirtti.
Ayrıca, hastalığın belirti vermediği veya hafif semptomlarla kendini gösterdiği durumlarda tanının konulmasının zorlaştığını dile getirdi. Bazı durumlarda antibiyotik tedavisi başlamadan hastalık iyileşebildiği için resmi kayıtlara yansımaması da bir sorun oluşturuyor.
Şehirdeki Fare Hareketleri Yakından İzleniyor
Araştırmada, Boston’daki fare popülasyonlarının genetik olarak farklı gruplar oluşturduğu ve her bölgenin kendi bakteriyel suşunu taşıdığı gözlemlendi. Farelerin 600 metreye kadar hareket edebildiği, yeşil alanları ve biyolojik koridorları kullandığı ancak geniş yolların bu geçişleri engellediği belirlendi.
Rosenbaum, farelerin tamamen yok edilemeyeceğini belirterek, “Fare kontrolüne yönelik müdahalelerin hayvan popülasyonları ve hastalık yayılımı üzerindeki etkilerini daha iyi anlamamız gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
Araştırma sonuçları, PLOS Neglected Tropical Diseases dergisinde yayımlandı. Uzmanlar, elde edilen bulguların fare kontrol politikaları ve halk sağlığı önlemlerinin şekillendirilmesinde önemli bir rol oynayacağını vurguluyor.
